Ana arı; arı kovanında bulunan hayvanların en önemlisi ana arı olarak adlandırılan arıdır. Bu arı çeşidi arı kolonisinin çoğalmasını sağladığı gibi, koloninin geleceğinin garantisi konumundadır. Bu arı çeşidi her kovanda bir tane bulunduğu gibi, koloni nüfusuna ve kovan büyüklüğüne göre iki tane de olabilir. Ancak bu durumda iki arı birbiri ile bir rekabete girer ve sonunda biri diğerini öldürerek koloni de tek olur. Bu arı çeşidinin bir diğer ismi ise Kraliçe Arı‘dır. Arıların en çok merak edilen türü olan Kraliçe diğer adı ile de ana arı nedir sorusu özellikle arıcılığa heves eden insanlar arasında çok sık sorulmaktadır. Koloni içinde birden fazla ana arının varlığı demek yeni koloni demek oluyor. Yani her ana arı kendine kovan içinde bir kısım işçi arıyı ikiye bölerek gidip yeni bir koloni oluşturmaktadır.
Ana Arının Ömrü Ve Genel Özellikleri
Ana olarak adlandırılan arıların ömrü ortalama üç ila beş yıl arasındadır. Diğer arı çeşitlerine göre daha iri olan ana arılar, daha parlak bir görünüme sahiptir. Arı kovanındaki konumu, çiftleşmeden sonra yumurtalamaktan ibaret olan ana arılar, fenomen isimli bir kimyasal maddeyi ve hormonel sıvıları salgılayarak arı kovanındaki birliği ve düzeni sağlar.
Kraliçe Arı, diğer dişi arıların kısırlaştırılmasına sebep olmaktadır. Bu tek hükümdar olma isteğinden kaynaklanır. Bu arının en önemli özelliği sadece arı sütü ile beslenmesidir. Lavra dönemindeki bu beslenme özelliği ile diğer arılara nazaran daha uzun bir ömre sahiptirler. Normal arılar sadece 5-6 hafta gibi bir yaşam süresine sahiptir. Ana arıların hücreleri diğer arılara göre daha büyüktür. Kraliçe Arı, diğer arı çeşitlerine göre daha uzun bir iğne yapısına ve daha az çentiğe sahiptir. İğnesini insanlara saplayamaz, sadece rakibi olan diğer ana arı için kullanır.
Üremesi Ve Çoğalması
Ana arılar gelişimlerini yaklaşık 16 günde tamamlayabilmektedir. 16.günün ardından yetişkin bir arı olarak kovanın dışına çıkarak çiftleşme uçuşu yapar. Kovana dönmesinin ardından maksimum 4 gün sonra yumurtlama evresine geçer. Kovan içindeki ve dışındaki iklim, fiziki şartlar oluştuktan sonra yaklaşık günde 1000 – 1500 arasında yumurta verebilmektedir. Bu arıların en büyük özelliklerinden birisi de ömrü boyunca sadece çiftleşme uçuşu ve arı kovanının oğul vermesi durumunda dışarıya çıkar.
Arı Kovanın Oğul Vermesi
Arı kovanının oğul vermesi durumu çokça karşılaşılan bir işlemdir. Kovan dışında kümelenmiş olan arılar oğul verme işlemini yapmaktadır. Arıların çoğalması ile kovanda iki tane Kraliçe Arı yani iki ana arı baş gösterir. Neticesinde ise bir tanesi kovanı terk eder.
Eski kraliçe arı, arkasına aldığı arılar ile birlikte kovanı terk ederek yeni bir yaşam alanı arayışına girer. Bu da genel olarak ağaçların üstünde kümelenmiş arı görüntüsüne sebep olmaktadır. Bu terk etme işlemine ise arının oğul vermesi durumu adı ile adlandırılır. Arının oğul vermesi faaliyeti arıcılık dönemlerinin en yoğun zamanlarına denk gelir. Genel olarak Nisan, Mayıs ve Haziran ayında bu işlem gerçekleşir. Bu aylarda arıcılar oldukça tedbirli olması gerekmektedir.
Bir diğer durum ise eski kraliçe arının yaşlanması ile birlikte bir başka genç kraliçeye ihtiyaç duyulmasıdır. Bu durumda bir genç kraliçe için geniş bir hücre işçi arılar tarafından oluşturulur. Şartlara uygun bir kraliçe arı bulunduğu durumda eski kraliçe kovandan saf dışı edilir ve kovulur. Ancak bu bir bilinç içerisinde yapıldığı için oğul verme durumundan farklı olarak arkasından arılar gelmez ve dışarıda ölümü bekler.
Yalancı Kraliçe
Kraliçe arıların bir diğeri de yalancı anadır. Koloni, herhangi bir nedenden ana arısını kaybederse ve bu durum yetiştiriciler tarafından fark edilirse arılar kendi içlerinden yumurtlama görevi üstenecek bir arı seçerler. Bu arının ismi de yalancı kraliçe arıdır. Yalancı ana arı normal işçi arının yumurta atmasıdır ki bunun attığı yumurtalardan ise erkek arılar çıkar. Erkek arıların ise bal toplama özelliği olmadığı için koloninin sönmesine ve ölmesine sebebiyet vermektedir. Aşağıdaki resimden de anlayabilirsiniz. Bir göze birden fazla yumurta atar.
